Kombi-TRV zorgt ook bij stadsverwarming voor perfecte inregeling

Van cv-ketels naar stadsverwarming
De Rotterdamse wijk Reyeroord staat voor grote veranderingen. Om de wijk aardgasvrij te maken, besloten de gemeente Rotterdam en woningcorporatie Woonbron om de stadsverwarming vanuit omliggende wijken door te trekken. Advies- en ingenieursbureau IDEA Nederland zorgde ervoor dat de bewoners van de corporatie er straks echt op vooruit gaan in hun wooncomfort. Een cruciaal onderdeel is de toepassing van dynamische radiatorventielen, waarmee zowel het comfort als de kostenbesparing een enorme impuls krijgen.

In de naoorlogse woonwijk Reyeroord, onderdeel van IJsselmonde, staan vooral woningen en woongebouwen uit de jaren 50, 60 en 70. Woningcorporatie Woonbron bezit in dit deel van Rotterdam ruim 1800 woningen die binnen afzienbare tijd een aansluiting krijgen op de stadsverwarming. Energiebedrijf Vattenfall trekt de warmteleiding uit de naburige wijk door naar Reyeroord, waardoor de meeste huizen in deze wijk een aansluiting kunnen krijgen. Twee woonblokken in de straat Wilbertoord zijn de eerste complexen die Woonbron dit najaar nog aardgasvrij maakt. Vanaf het najaar van 2022 volgt de rest van de wijk. Woonbron heeft haar huurders geïnformeerd, waarbij ook de Woonbond meekeek naar het voorstel en de voorwaarden.

Focus op comfortverbetering
“We beginnen met 56 portiekwoningen in de Wilbertoord, waarmee dit de eerste huizen zijn van 13 complexen die we achtereenvolgens willen aanpakken”, vertelt Mark Joosten, projectleider bij Woonbron. “Op zich lijkt het eenvoudig: gasketel eruit en warmtelevering erin. Maar zo simpel is het helaas niet. Ten eerste omdat niet elk wooncomplex dezelfde onderhoudsstatus heeft. Bij sommige woongebouwen is alleen de cv-installatie aan vervanging toe en bij andere gebouwen moet ook het complete gebouw groot onderhoud krijgen. Ten tweede omdat we onze huurders echt moeten overtuigen dat deze transitie ook voor hen voordelig is.” Om deze twee uitdagingen te tackelen, maakt Woonbron gebruik van de diensten van IDEA Nederland.

“In onze aanpak doen wij het wellicht wat anders dan andere adviseurs”, begint Erik Bek, mede-eigenaar van IDEA Nederland. “Onze focus ligt primair bij CO2-reductie maar niet per definitie bij warmtepompen, zonnepanelen of andere nieuwe technieken. Tegelijk gaat het ons vooral om comfortverbetering. Wij werken veel voor woningcorporaties en komen daardoor vaak bij huurders thuis. Onze eis is ook altijd dat we minimaal 10% van de woningen inspecteren, met een minimum van tien woningen, als wij voor een bepaald project onze energieadviezen opstellen. Door die huisbezoeken zijn wij ons zeer bewust van de impact die installaties hebben op het comfort van bewoners. Maar ook hoe groot de invloed is van de energiekosten op de huishoudportemonnee. Onze adviezen richten zich daarom op én comfortverbetering én kostenreductie.”

Slecht of niet ingeregeld
“Voor Woonbron is het belangrijk dat de voorstellen die IDEA Nederland opstelt, aansluiten bij de investeringsruimte maar vooral bij de verwachtingen van de bewoners”, vertelt Joosten. “Uit onze berekeningen blijkt dat de meeste woningen in de betreffende woongebouwen een energielabel E en D hebben, maar er zitten ook huizen met label F of zelfs G tussen. De oorzaak is vaak een zeer matige isolatie van de schil maar ook een collectieve cv-installatie die niet of nauwelijks is ingeregeld en veel verliezen kent”, vertelt Bek. “Wij hebben voor de eerste woongebouwen verschillende adviespakketten opgesteld. Er is een pakket waarbij we puur kijken naar het effect van het vervangen van de collectieve cv-ketel voor warmtelevering. Maar ook een pakket waarbij de focus ligt bij optimalisatie van de installaties of een pakket waarin we die optimalisatie combineren met bouwkundige verbeteringen aan de schil. Het is aan Woonbron om te kiezen welk pakket het beste past bij de investeringsruimte en de planning van een bepaald woongebouw.”

Bek laat aan de hand van rekenvoorbeelden zien welke enorme stappen Woonbron kan zetten met de verschillende adviespakketten. Een mooi voorbeeld zijn de pakketten die leiden tot een ruime halvering of zelfs tot een kwart van het huidige energieverbruik. In die pakketten zitten isolatie van de schil, het scheiden van het verwarmings- en tapwaternet, het optimaal inregelen van de verwarmingsinstallatie, kierdichting en HR++ glas samen met vraaggestuurde, mechanische ventilatie. Het meest optimale advies maakt dat alle woningen in het gebouw een energielabel A of A+ krijgen. Het energieverbruik daalt via dat pakket van een jaarlijks verbruik van circa 350 tot 300 kWh/m2 per woning naar ongeveer 85 tot 60 kWh/m2.

Dynamisch inregelen van radiatoren
“Een absolute randvoorwaarde voor zowel de besparing als het comfort is dynamisch inregelen”, benadrukt Bek. Installateur Feenstra startte deze zomer met de ombouwoperatie en zette bij de eerste woningen de collectieve cv-ketels uit. Zo konden zij het ketelhuis voorbereiden op de komst van warmtelevering. Tegelijk werden de radiatorkranen in de woningen vervangen. Bek: “Wij kiezen ervoor om het hele verwarmingssysteem uit te leggen op een temperatuurtraject van 70oC aanvoer en 40oC retour. Maar dat kan alleen met goede, dynamische radiatorventielen. Samen met Woonbron hebben we voor de Honeywell Home Kombi-TRV van Resideo gekozen. Op elke radiator zet Feenstra deze radiatorventielen en zorgt vervolgens dat alle radiatoren met de juiste volumestroom worden ingesteld.”

Volgens Bek is het mooie van deze radiatorventielen dat zij automatisch de flow constant houden. “Met stadsverwarming heb je al snel dat de druk vooraan, dicht bij het afleverpunt, het grootst is. De radiatoren die achteraan zitten kunnen daar last van ondervinden. Maar met de Kombi-TRV vermijden we deze problemen. Het is alleen erg belangrijk dat we bewoners goed voorlichten. In de huidige situatie is men gewend dat de radiator ‘loeiheet’ wordt. Straks zal diezelfde radiator bovenin aangenaam warm zijn en onderin een stuk koeler. Dat is goed, want dan werkt het systeem met een zeer hoog rendement. Wel is de opwarmtijd van een ruimte daardoor wat langer, dus daar moeten we de bewoners over inlichten. Daarentegen zullen de energiekosten van deze woningen met 50 tot 60% dalen en dat zal een bewoner terugzien in zijn of haar woonlasten. Dat is in dit project ook echt door Woonbron en de Woonbond gecheckt.”

Voor meer informatie over toepassing van de Honeywell Home Kombi-TRV: https://www.resideo.com/nl/nl/oplossingen/comfort/kombi-trv/